Stikkilsberja-Finnur eftir Mark Twain er ein af frægustu bókum höfundar, en bók þessi ásamt bókum hans um Tuma Sawyer mynda heildarfrásögn ævintýragjarnra drengja við lok 19. aldar. Sögusviðið er Miðvesturríkin í Bandaríkjunum, við bakka hins mikla Missouri-fljóts, vettvangur mishættulegra ævintýra þessara ungu drengja sem ýmist eru álitnir pörupiltar eða hetjur sem leysa dularfull glæpamál.

Í þessari sögu er Finnur einn síns liðs að kljást við krefjandi aðstæður. Í fyrstu eru það óvenjuleg þægindi nýs lífs undir verndarvæng ekkju nokkurrar, svo harðneskjuleg og ofbeldisfull meðferð föður hans, og loks röð glæpsamlegra ævintýra eftir flótta Finns frá æskuslóðum sínum. Ásamt strokuþrælnum Jimma leggur Finnur leið sína niður Missouri-fljótið þar sem kynni þeirra af tveimur svikahröppum leiða til stanslausra vandræða, auk stöðugrar hættu á handsömun Jimma og þar með þrældómi.

Sagan er í senn tímalaus frásögn um ævintýri, heiðarleika, svik og gildi vináttunar, auk þess að vera spegill á ómanneskjulegan samtíma þrælahalds í Bandaríkjunum. Áleitnar spurningar spretta upp af lestri bókarinnar og enginn lesandi verður ósnortinn af siðferðislegum vangaveltum.

Svavar Jónatansson les.