Sigurður Nordal fjallar hér um Passíusálma Hallgríms Péturssonar af sinni alkunnu snilld, frá bókmenntasögulegu og um leið trúfræðilegu sjónarhorni.

Svavar Jónatansson les.

Tveir ungir Englendingar, bræðurnir Leonard og Tom Outram, leggja í leiðangur til að freista gæfunnar í Afríku. Markmið ferðarinnar er að endurheimta ættaróðalið sem faðir þeirra hafði glutrað úr höndunum í viðskiptum. Tom deyr áður en þeim bræðrum verður nokkuð ágengt, en Leonard lendir í ýmsum ævintýrum og kemst oft í hann krappan.

Sagan heitir á frummálinu The People of the Mist. Hún birtist fyrst sem framhaldssaga í tímariti, en var svo gefin út í bók árið 1894. Hún kom út sama ár í Vesturheimi í íslenskri þýðingu Einars H. Kvaran sem Þokulýðurinn, prentuð í Prentsmiðju Lögbergs. Hún var aftur gefin út hér heima árið 1938, prentuð hjá Alþýðuprentsmiðjunni, en þá undir heitinu Kynjalandið.

Henry Rider Haggard skrifaði fjölda bóka og hafa nokkrar af sögum hans verið kvikmyndaðar, sumar oftar en einu sinni. Þekktust sagna hans er Námur Salómons konungs.

Kristján Róbert Kristjánsson les.

Hér eru þrjár íslenskar þjóðsögur: Velvakandi og bræður hans, Búkolla, og Gilitrutt. Sögurnar taka um 32 mínútur í flutningi.

Lesarar eru Gunnar Hansson, Halldór Gylfason og Edda Björg Eyjólfsdóttir.

Birgir Ísleifur Gunnarsson sá um tónlist og hljóðvinnslu.

Saga þessi fjallar um breskan ævintýramann á miðjum aldri sem dvalið hefur lengi í fjarlægum löndum. Hann hefur heim með sér demant allstóran sem bölvun hvílir á. Ung stúlka sem hann hrífst af hefur áhrif á framvindu sögunnar.

Kristján Róbert Kristjánsson les.

Nýsjálenski rithöfundurinn Katherine Mansfield (1888-1923) var helst kunn fyrir smásögur sínar og vilja margir meina að sögur hennar séu enn með bestu smásögum sem skrifaðar hafa verið.

Smásagnasafnið In a German Pension kom út árið 1911, en flestar sögurnar höfðu birst áður á prenti.

Peter Dann les á ensku.

Í bókinni Afi og amma segir Eyjólfur Guðmundsson einkum frá afa sínum Ólafi Högnasyni og ömmu sinni Ingveldi Jónsdóttur sem lengst af bjuggu á Eyjarhóli við Pétursey í Mýrdal. Hér segir frá lífshlaupi þeirra, hjúskap og lífsbaráttu á 19. öldinni.

Eyjólfur Guðmundsson var Mýrdælingur og gjarnan kenndur við bæinn Hvol þar sem hann bjó. Hann var atkvæðamikill í sinni sveit, lengi hreppstjóri og sýslunefndarmaður, en auk þess að sinna félags- og framfaramálum í heimabyggð stundaði hann búskap, sinnti kennslu um skeið og fékkst við ritstörf.

Afi og amma var fyrsta bók Eyjólfs og kom út árið 1941. Fáeinum árum síðar gaf hann út bókina Pabbi og mamma, minningar um foreldra sína. Þessar minningabækur Eyjólfs nutu mikilla vinsælda, enda góðar heimildir um lífskjör og lífsbaráttu fólks á þessum tíma.

(Í bókinni er hlaupið yfir eitt kaflanúmer.)

Kristján Róbert Kristjánsson les.

Sagan Þorpið hennar Míru gerist fyrir langa langa löngu, í litlu þorpi einhvers staðar í skógum Evrópu, áður en landamæri og borgir urðu til. Fólkið í þorpinu lifir í miklum tengslum við náttúruna og nýtir sér hana til lífsviðurværis. Í þorpinu er verndari sem er í sambandi við anda skógarins og aðrar hulinsverur. Hlutverk vendarans er að vernda þorpið og íbúa þess. Því fylgir mikil ábyrgð sem erfitt er að bera og þá ekki síst þar sem Míra þarf að taka að sér hlutverk verndara þorpsins síns aðeins 7 ára gömul. Sagan fjallar um tengsl milli fólks í þessu litla þorpi og um tengsl við náttúruna og þær hulinsverur sem þar búa. Hún fjallar einnig um ferðalag, nýjar áskoranir og óvæntar ógnir sem geta steðjað að lífi fólksins í þorpinu.

Þóra Hjartardóttir les.

Þetta er safn minningargreina sem Einar H. Kvaran ritaði um gengna Íslendinga, auk greina og útvarpsávarps um önnur málefni. Hann segir meðal annars frá Gesti Pálssyni, Matthíasi Jochumssyni, Þorsteini Erlingssyni og Stefaníu Guðmundsdóttur. Einnig fjallar hann um þrjár konur í Íslendingasögum, þær Hallgerði Höskuldsdóttur, Bergþóru Skarphéðinsdóttur og Guðrúnu Ósvífursdóttur, í greininni „Skapstórar konur“. Í greininni „Fyrir 40 árum í lærða skólanum“ segir Einar frá reynslu sinni fyrsta veturinn sem hann dvaldi þar. Er það stórskemmtileg og upplýsandi frásögn. Þá er stutt ávarp um bókmenntir sem flutt var í ríkisútvarpinu.

Einar var frábær stílisti og það sem á ensku er kallað essayisti og er óhætt að segja að hér sé hann á heimavelli. Hér eru á ferðinni greinar sem bæði skemmta og fræða.

Kristján Róbert Kristjánsson les.

Sagan Umhverfis jörðina á 80 dögum eftir snillinginn Jules Verne kom fyrst út sem framhaldssaga árið 1872 og á bók 1873. Hún segir frá auðugum enskum hefðarmanni, Phileas Fogg sem gerir veðmál við nokkra klúbbfélaga um að hann geti ferðast í kringum hnöttinn á áttatíu dögum. Sér til halds hefur Fogg svo hinn dásamlega þjón sinn, Passepartout.

Þegar Verne skrifaði söguna var hann á nokkuð erfiðum stað í lífi sínu. Á þessum tíma voru Frakkar í stríði við Rússa og hann var kvaddur í herinn um tíma. Þá átti hann í nokkrum fjárhagslegum þrengingum, hafði ekki fengið greidd höfundarlaun fyrir síðustu bækur sínar. Faðir hans hafði látist nokkru áður og auk þess hafði Verne orðið vitni að opinberri aftöku sem fór illa í hann. Það eina sem hann fann sig í var að skrifa þessa sögu, en hann hafði fengið hugmyndina eitt kvöld er hann sat á kaffihúsi og var að lesa blöðin.

Á þessum árum höfðu orðið töluverðar tækniframfarir á farartækjum sem gerði aukinn hraða í samgöngum mögulegan og Verne sem fylgdist vel með nýjungum sá þarna leik á borði. Það er til marks um vinsældir og trúverðugleika sögunnar að þegar fyrstu kaflar hennar birtust sem framhaldssaga í tímariti héldu margir að um raunverulegan atburð væri að ræða og gerðu sín eigin veðmál um hvort þetta myndi takast hjá herra Fogg.

Bókin hefur verið þýdd oftar en einu sinni á íslensku, en útgáfan sem við notum hér kom út árið 1906 og er á sannkölluðu gullaldarmáli þó þýðanda sé hvergi getið.

Jón B. Guðlaugsson les.

Skáldsagan Ben Húr eftir Lewis Wallace er ein af þessum eftirminnilegu epísku sögum um stórbrotin örlög og háleita drauma. Sagan kom fyrst út árið 1880 og varð strax gríðarlega vinsæl sem merkja má af því að hún var fyrsta bókin til að seljast meira í Bandaríkjunum en Kofi Tómasar frænda eftir Harriet Beecher Stowe sem kom út árið 1852. Má segja að þær vinsældir hafi haldist síðan því sagan var kvikmynduð árið 2016 og hlaut miklar og góðar viðtökur. Sagan sem heyrist hér er í frábærri þýðingu séra Sigurbjörns Einarssonar og kom fyrst út árið 1948. Kunnum við fjölskyldu hans þakkir fyrir að fá að lesa hana á Hlusta.is. Hvetjum við alla til að hlusta á þessa stórbrotnum sögu. Það verður enginn svikinn af því.

Ingólfur B. Kristjánsson les.